O PORTO DE RIBADEO E ALEDAÑOS, artigo de Pancho Campos Dorado

 Este ano vai ser un dos anos históricos do porto comercial de Ribadeo, debido o volumen de mercancía embarcada. Preto dun millón de toneladas, repartidas en case medio millón de Tm. de pasta de papel que veñen de ENCE-Navia, preto de catrocentas mil Tm. de puntal e rolla de eucalipto provintes dos montes de Galiza, e máis de cen mil Tm. de caolín das minas de S. Cosme de Barreiros. Incluso a finales de ano podería verse superado o millón de Tm. o cal é un volumen de mercancía asombroso para o Porto de Ribadeo, tendo en conta as condicións de total abandono en que se encontra a Ría de Ribadeo e pobos aledaños.

 O número de materia exportada parece descomunal, pero a pouco de pensar, sobre o seu desenrolo como porto comercial, vemos que todo o que se está a facer en Ribadeo é exportar materia prima como calquera país do terceiro mundo, nin máis nin menos.

 Debido a unha gran rebaixa de tasas de Portos de Galiza siguese a exportar a pasta de papel de ENCE, cando os administradores da mesma estaban “en contra”, que secundados polas arengas do Sr. Areces presidente do Principado, e co beneplacito do Sr. Touriño presidente da Xunta de Galiza, gastaron un montón de capital público en facer un tramo de vía férrea, que desde un principio nós sabíamos que era un proxecto imposible para darlle saída a producción de ENCE. Eu aconsellolles que para a próxima pensen en facer un aeroporto internacional e se deixen de parvadas de pouca monta, así, tamén contentarán o alcalde de Navía, que tan bén se despacha en contra de Ribadeo.

 O porto, para máis inri, non move máis dunha veintena de postos de traballo para os nativos da zona, e as mercadorías que chegan os países importadores, elevan o seu benestar social, pois eles son os que transforman ditas mercancías en bens de consumo, que conlevan decenas de postos de traballo ben remunerados, cuxos salarios, a larga, tamén lles pagamos nós, pois devolven-nos os productos manufacturados en papel para escribir, papel de estraza en bolsas ou de embalaxe en porcelanas diversas, xogos de café e vaixelas que se venden en todo o mercado europeo.

 O movimento do porto comercial de Ribadeo, é un reflexo do que acontece en Galiza. Por un lado esquilmamos o solo dos montes, cunha plantación foránea de eucalipto, pois no la meten polos ollos con políticas de “aproveitamento” dos montes, as cales non son boas nin para deixar criar ós animais salvaxes comúns do noso entorno, e por outra banda, o monte está preto das casas de aldea, que se comunican con pistas pouco asfaltadas, as cales, están quedando totalmente esnaquizadas para o tránsito rodado diario dos veciños das parroquias.

 Todos istes veciños pagan relixiosamente os seus impostos (¡non faltaba máis!) e agora en vez de ter pistas de acceso as súas vivendas, teñen auténticas desbrozadoras de neumáticos. Nin a Diputación nin ós Concellos se lles ve ningún afán para reparar os danos que provocan nas pistas as rodas dos camións e tractores madeiristas, ou tan siquiera bachear as que quedan en peor estado. Eso sí, os concellos supoño que lles estarán cobrando os madeiristas as primas de mantemento das pistas, antes de empezar a corta da madeira ¿ou non?

 Eu persoalmente, circulo polo miudo en coche polas pistas de Arante-Ribadeo e Vidal-Trabada, Fornea-Vidal-Balboa, e nesta os baches coa pedra removida están converténdose en baches profundos, que non sei si será posible o paso cando cheguen as augas do inverno. Pero ¿a quén lle importa cunha centena de veciños queden incomunicados ou que teñan que dar un rodeo de varios kilómetros para chegar á casa? Non son votos significativos para unhas eleccións, incluso os veciños da Ponte de Arante, estiveron despois dunha riada catro anos sin “a ponte”... ¡e que máis dá...!

 Por último decir que a Ría de Ribadeo necesita unha solución drástica para o seu desenrolo. Non pode ser que por culpa da obra “incivil” da Ponte dos Santos, da escollera e dos espigóns do porto deportivo, se esté colmatando area por miles Tm. de forma incontrolable na ría. Hoxe é imposible andar a longo da ría de zalea a remo ou a vela por máis dunha hora, aproveitando media hora antes e outra media despois do repunte da marea alta. Aló polos anos sesenta, recordo que correran toda unha tarde as lanchas rápidas de 150 CV de Oscar Caproti e o seus compañeiros. ¿Que foi daquel calado? Hoxe sería imposible facer o tráfico de pasaxeiros na lancha que unía Ribadeo-Castropol cada media hora, incluso non sei si sería posible o de Figueiras-Ribadeo.

Peirao de Mirasol sobrepasado pola auga en marea alta, o mes pasado. Foto de Suso Fernández.

 Comentaba eu no 2007, no querido semanario de La Comarca del Eo: En “A Mariña” do 19-nov-2003 o Plan Director prevía unha inversión de seis millóns de euros hasta o ano 2006 para facer de “Ribadeo o segundo porto máis importante dos de rango galego” e o presidente de Portos de Galicia, D. Carlos Negreira, respondía a convocatoria dunha manifestación veciñal contra dos recheos que se ían a facer, non en galego senón nesa linguaxe castelán da xente ben apoltroada nun posto pagado pola Xunta de Galicia: “las obras no tendrán efectos ambientales en la Ría” e como mostra dos “estudios realizados” deixaba unha maqueta no consistorio que destacaba as obras na Zona Comercial, na Zona Náutico Deportiva e na Zona Pesqueira. A Xunta parecía estar empeñada en satisfacer a todos os sectores, colmando as expectativas do club náutico, da cofradía de pescadores, dos consignatarios e dos Asteleiros Gondán”. ¿Sabía este señor, e pensa algunha vez a Corporación Municipal de turno, que a silla onde se sentan para facer este tipo de debates no Consistorio de Ribadeo, está ubicada no salón principal da Casa de Raymundo Ibañez, un Armador da mariña mercante, asesinado pola súa valía mercantilista que se adelantou a súa época un par de séculos? ¿saben vostedes que xa non queda ningún armador en Ribadeo, nin mercante, nin de pesca?

 Por outra banda, ¿que pasa cos colectores rotos do alcantarillado dos pobos do Principado que verten as augas negras a ría? En marea baixa, a ría cheira que apesta a merda de cristiano. A min que me encantan os carneirolos, as navallas e as ameixas para facer un arroz, nin se me ocurría hoxe en día ir a buscar un triste bivalbo a Ría de Ribadeo, como tantas veces teño ido buscar de neno e de rapaz ¡Que noxo da todo, si por min fora, incluso prohibiría a natación na ría! ¿Que pasa cos responsables do Medio Ambiente ou de Sanidade Pública?

 Por último, alégrame moitísimo ver que se están rehabilitando no casco vello de Ribadeo a Casa de Bengoechea-Bustelo e a Casa de Navarro-Reverter, antigos grandes señores, armadores e banqueiros de Ribadeo, que impulsaban o devir dos ribadenses dos séculos XIX e XX, e esperemos que o espíritu emprendedor da súa descencendia non lles quede a zaga, pois neste pobo vámonos necesitar todos si queremos seguir adiante pola vía da industrialización e non somentes polo “fume turístico” que se está a montar cada vrao coa praia das Catedrais, aínda que tamén.