Límites
Cales
son os límites de Ribadeo? Calquera foráneo que mire un mapa poderá
dicilo: nomeándoos polo que hai máis aló, Ribadeo limita con
Barreiros e con Trabada. Para moita xente, abondará con eses
límites. Iso non obsta para que, a pouco que se colla un mapa máis
amplo, por exemplo, poda (e podamos) ver que limita con Asturias.
Distinguindo, co concello de A Veiga. Chegamos así a un primeiro
'Asturias (o máis aló) existe!' que pode ser administrativo ou con
outro sentido, pero non deixa de ser certo, e ser un límite, Eo polo
medio. Especifico o de Eo polo medio: nos casos dos límites internos
a Galicia, os ríos ou promontorios que nos separan son máis tenues,
menos separadores que o gran río.
Claro
que, quedándonos con eses límites, teriamos unha grande falla: a
ría de Ribadeo desaparecería do mapa. Así, pois, sigamos
incorporando beiras, limitando: Ribadeo limita con Castropol. Si, os
setecentos metros que separan os peiraos das dúas capitais de
concello son de ría, a ría de Ribadeo. Pero Ribadeo non limita coa
ría: limita con Castropol na ría. É algo que debe quedar claro,
pois a ría é compartida e non propiedade de Ribadeo, aínda que non
me quede claro de todo o vencellamento continuado dese espazo de
xeito a partir da célebre disputa entre Bispos por terra e muller.
Así pois, unha volta claro que a ría é de todos e polo tanto, non
é fronteira (*), senón en todo caso, posibilidade de unión por
medio da comunicación que resulta de sucala, continúo.
Indo
máis aló, afondando nos límites, ó norte do concello diriamos que
Ribadeo limita co Mar Cantábrico. Se nos lembramos do nome dunhas
célebres xornadas (célebres ao menos entre nós), 'Mar por medio',
os que vivimos por esta banda sabemos que o mar non limita, a pesares
dos cantís que fan de contención da auga (ou da terra), e que dende
o mar poden ser vistos como un auténtico muro, unha fronteira. Pero
xa hai tempo que os mariños da terra e os comerciantes capitaneados
polo Marqués de Sargadelos nos ensinaron que iso do límite mariño
é algo difuso. Podemos dicir con máis xeito que Ribadeo limita con
co sur de Inglaterra, ou coa Bretaña, por exemplo. Está claro que,
mar por medio, Ribadeo limita con calquera outra costa de mar aberto:
é o límite máis amplo dos enunciados, e non o digo polos recortes,
entrantes e saíntes, furnas e covas, que forma o litoral, senón
porque xeracións anteriores de ribadenses fixeron posible a
comunicación a traverso do mar e puxeron os límites de Ribadeo mais
aló, moito máis aló dos cantís de Augasantas.
Pero
estes novos límites, extensos, lévannos a pensar un pouco máis
aló, a outros, e desta volta, descoñecidos ou desconsiderados: o
primeiro, cara abaixo: pouco sabemos deses límites, que nos
describen os xeólogos e que podemos ollar nas canteiras da Devesa ou
nas covas do litoral. En calquera caso, non considerados, non citados
como límites, esquecidos como tales. O segundo, cara arriba, o ceo
infinito aberto á comunicación e á imaxinación. Lugar sucado ata
hai moi pouco só por poetas, novelistas, pintores, ... que fai
limitar Ribadeo coas estrelas. Este é o límite máis incógnito e ó
tempo, sempre o máis achegado. Un límite que non pecha, senón que
se deixa aberto. Un límite que fai de fronteira e, ó tempo, que nos
permite albiscar máis aló, ó infinito. O único límite de verdade
que debe ter Ribadeo, ou, ó menos, os ribadenses.
Antonio Gregorio Montes
(*) Sobre fronteiras, que
poden ser moi diferentes a límites, un traballo de hai uns anos de
Suso Fernández Acevedo, titúlase así.
Ningún comentario:
Publicar un comentario