A cultura pode ser unha festa, ou un dinamizador

(Unha das frases empregadas no texto)

Un titular: 'un mestre, conexión a internet ou unha asociación cultural dinamizan máis un territorio que un polígono industrial'. A dicir que hai que poñelo no seu contexto, e tratábase de fixar poboación en zona rural. De calquera xeito, chamamoume a atención que son cousas non estritamente económicas (de 'sacar cartos') as que se conciben como auténtico motor social para fixar poboación e desenvolver o xeito de vivir. E chamoume a atención non porque non tivera esa mesma idea, senón por ser publicado como titular inmerso nunha cultura capitalista quefai depender todo dunha determinada concepción da economía.
O caso é que me lembrou unha mesa redonda na que participei hai uns días, dentro dunha festa cultural, a Feira do Libro de Burela. A iniciativa de Pablo Mosquera, a feira albergou un seminario desenvolto en dúas mesas redondas en espazo aberto (unha delas tivo que ser posposta polas condicións meteorolóxicas e desenvolveuse días despois na radio) acubilladas baixo un título que en principio, tamén me chocou: A cultura como inversión produtiva.
Hai pouco recibín as conclusións da primeira parte do seminario, plasmadas por Pablo Mosquera e que inserto aquí coas miñas verbas:

Moderador: José Díaz. Concejal de Cultura del Concello de Burela 

Ponentes: Matías Escalera. Antonio Reigosa. Antonio Gregorio. Pablo Mosquera. 

1. É necesario un cambio de dinámica nas feiras do libro, no centrándose só na presentación e venda, senón tamén realizando debates también debates sobre a cultura. 
2. A cultura xenera conciencia social, algo moi necesario na sociedade actual. 
3. Faise preciso separar os espacios do turismo e a cultura, e que sexan persoas diferentes e expertas antes que políticos con tentacións reducionistas ou mercando vontades mediante subvencións quen as guíe. 
4. Débese explorar e explotar as posibilidades de esponsorización e mecenazgo en A Mariña 
5. Hai que considerar o uso de inmuebles abandonados, como o caso das fábricas conserveras, como centros de creatividade para a xente nova.
6. Sería beneficiosa a creación dunha mancomunidade cultural en A Mariña para explotar o patrimonio cultural e dotalo de asesores procedentes da sociedade civil, como pode ser o caso dos Cronistas Oficiais. 
7. FITUR tal como está non sirve para nada. Faise preciso promover unha publicación anual que conteña os puntos fortes da cultura na nosa Comarca e as súas posibilidades para crear riqueza e emprego.
Vaia por diante que non necesariamente os participantes temos que estar de acordo con todas as conclusións. No meu caso, como deixei constancia na mesa redonda, por prevención ante a interpretación e interiorización do título, aínda que no intercambio de pareceres manifestouse un bo acordo nas cuestións prácticas.
De calquera xeito, en espera de que o vído do acto sexa colgado en internet, deixo algúns comentarios -non todos, claro- que fixen alí relacionados con cousas que se falaron e que considero que non son invalidados despois do resume:
A cultura como inversión produtiva
-a idea de cultura implica un conxunto de coñecementos adquiridos mediante instrución e experiencia, ó que se debe engadir que permiten desenvolver o sentido crítico, nunha sociedade, nun entorno. Logo a idea non ten por que ser uniforme.
-en canto á necesidade de inversión, costa, pero non se pode facer reducionismo da cultura á economía, e debe quedar claro que o 'cmo' do título implica só unha faceta que é necesario considerar no conxunto.
-sen cultura non habería unha orientación para poder producir,nin medios nin manexo dos mesmos para tentar facelo. Pero unha cousa é a culturacomo vbase social e de desenvolvemento, e outra o 'beneficio económico' integrado nun sistema capitalista.
Non se pode separar cultura e ser. Encadrar só unha visión económica da cultura implica unha consideración de cultura como materia prima e produto, dando pé a entrar en rendemento da consideración de cultura como materia prima (sen tratar, algo que se esgota, en competencia con outras fontes abondantes, baixo prezo...) ou produto elaborado (pensando non no propio produto, senón no mercado ó que vai dirixido, adaptándoo e polo tanto deixando de ser diferenciador esencial histórico para pasar a selo de referencia de mercado, no mellor dos casos)
Corresponde 'defender o patrimonio' a quen o recoñece como se; non podemos pretender que o defenda quen non o considere así, sexa electo, funcionario ou  cidadán de a pé. Pero coido que máis que defender o patrimonio, ter unha postura defensiva, o que se debe facer é atacar, ter unha postura activa. E isto nos leva a quen controla a cultura. Pero, ten control, necesítao? O control marca a evolución, e unha cultura dirixida pasa a ser incultura ilustrada
Hai que ter conta que dentro da cultura hai o que se podería chamar a cultura 'xenérica' e o que sería a 'nosa cultura'...
É un feito histórico que hai sociedades que se suicidan, de xeito consciente e voluntario ou inconsciente, pero sempre relacionado coa asfixia cultural que encarna a base do modo de vida.
Hai que propoñerse o que se pode facer pola cultura ("que podes facer tí pola cultura") máis que aproveitarse da cultura . Illados, do primeiro xeito, a cultura desenvólvese e todo o mundo saca réditos. No segundo, esgótase e deixa de ser útil, mesmo en sentido económico, a prazo fixo.
Hai que pensar que un lugar como as catedrais atrae moita xente, que 'pasa polas catedrais', pero non 'interioriza as catedrais'. É iso cultura?
O desenvolvemento e aproveitamento cultural debe pasar polo achegamento entre xente nova e maior, para facilitar a transmisión cultural que agora mesmo está dificultada polas diferentes canles de comunicación usados.
O uso de ferramentas xa non tan novidosas, como a galipedia/wikipedia permite que a cultura siga a crearse e manexarse dun xeito colaborativo, como está no ADN cultural, pois toda cultura foi creada dun xeito común: a cultura é colaborativa ou non será (porque deixará de existir como tal).
Lugares como as bibliotecas , que ás veces desenvolven unha grande labordinamizadora do entorno, deben ser potenciados.