ESCUDO DE ARMAS DO PAZO DE TRIANA.Pancho Campos Dorado

Escudo. Foto con remarque de liñas e orixinal.

   Este escudo de armas atópase no Pazo de Triana de San Miguel de Reinante, actual casa de don José Antonio Dopico Remior quen fixo unha encomiable rehabilitación de dito pazo.

   É un escudo español con barba ou punta a semellanza dos mostrados no Nobiliario Vero de 1492, de Ferrán Mexía (capítulo XXIX). Está timbrado cun casco de cabaleiro fidalgo mirando a destra adornado cun penacho de tres plumas e viseira baixada con reixa, na que se perciben cinco ou sete grilletas (barras verticais que conforman a reixa), polo que pode ser o casco dun fidalgo con título de barón. Está rodeado dun adorno exterior sinxelo a modo de volutas dun pergamiño que se envolven nos soportes laterais e no sostén da punta. Carece de bordura en xefe (en parte alta) e na bordura, dos flancos e punta, pode lerse a lenda: “ARMAS DE LOS MOREDAS, RIBADENEIRAS, AGVIARES ANO DE 1669”.

   Está cuarteado cunha cruz abismada das Armas dos RIBADENEIRA: “en campo de ouro unha cruz cargada de catro veneras de prata”.

   Primeiro cuartel: unha torre donxonada cuberta (que ten sobre unha torre outra torre con tímpano e cuberta en punta). Son as Armas dos MOREDA. Si tivesen esmaltes serían: “en campo de azur un castelo de prata”. (Nota: estas mesmas armas outras veces aparecen con dous noves romanos [IX] un a cada lado do castelo). Esta torre donxonada e cuberta é a mesma figura que aparece no primeiro cuartel do Escudo de Armas da Capela da Virxe de Lourdes da Igrexa Parroquial de Santa María do Campo de Ribadeo xunto coas armas de consanguinidade dos ACEBEDO, cuxo relato fixen no capítulo vinte cinco do libro “Escudos de Armas do Concello de Ribadeo” que proximamente espero volver a presentar, e que non houbo lugar até o de agora a causa da pandemia. Perdón polo inciso.

   Segundo cuartel: unha árbore arrincada ou desenraizada. A torre donxonada dos MOREDA e a árbore surmontada de estrelas e un crecente ranversado, aparecen no primeiro cuartel do escudo de Armas da Capela da Virxe de Lourdes da Igrexa parroquial de Sta. María do Campo de Ribadeo, cuxo brasón pertence as antigas e primitivas Armas dos ACEBEDO (tamén en La Comarca del Eo 6-Maio-2017).

Esta árbore, sen can, aseméllase á dos ACEVEDO do 2º cuartel da casa de D. CARLOS MIGUEL ACEVEDO PARDO Y TABOADA, coñecida como a casa da Aduana Vella sita no Porto de Porcillán de Ribadeo, quen é un dos fillos e herdeiros de Dª MARIA JOSEFA PARDO DE CELA ULLOA Y TABOADA, petrucia da “Casa Torre de Pumarín” tamén de San Miguel de Reinante) (Nota: hai a dobre grafía con “V” e con “B” dos ACEVEDO e ACEBEDO, que nós anotamos tal e como aparecen nos brasóns).

   Terceiro cuartel: unha aguia mirando a sinistra co voo baixado ou de ás caídas. Son as Armas dos AGUIAR.

   Cuarto cuartel: “tres cunchas de vieira (veneras) ben ordenadas” (dúas en xefe ou parte alta, e unha en punta, ou parte baixa). Poden ser armas dos BELLOCH, de orixe xudío, cuxo 1º cabaleiro, do século X, chamábase Guiberto ou Wiberto: “en campo de goles tres veneras de ouro, ben ordenadas” // tamén puideran ser: “en campo de azur tres veneras de ouro”, neste caso, mal ordenadas ou colocadas a inversa: unha en xefe e dúas en punta, correspondentes ao 2º cuartel do escudo cortado de Mondoñedo, cuxa posible relación sería que nalgún tempo houbera un matrimonio AGUIAR de MONDOÑEDO, desta extensa consanguinidade dos MOREDA e RIBADENEIRA, ou un vínculo de maiorazgo, patronato ou de aforamento de territorio co bispado de Mondoñedo.

   Primeiro e segundo cuartel, poden ser de D. RODRIGO DE MOREDA. (Ámbolos dous semellantes os da páx. 97 da Heráldica do Municipio de Mondoñedo, autora: Olalla Rúa Veloso, 2005 // tamén como o escudo da Casa de la Rocha de San Cosme de Barreiros)

   XENEALOXÍA

   A máis antiga e documentada comeza con: D. RUY FERNÁNDEZ DE MOREDA casado con Dª MARÍA FERNÁNDEZ foron pais de D. JUAN DE MOREDA veciño de San Miguel de Reinante (Barreiros) que gañou Executoria de Fidalguía na Real Chancelaría de Valladolid o 10-Maio-1488, confirmada o 5-Marzo-1495, ambas presentadas nun preito por D. RODRIGO DE MOREDA no ano 1568 (Blasones y Linajes de Galicia, D. José Santiago Crespo del Pozo, Tomo III, 2ª Edición do Mosteiro de Poio, páx.326).

   Esta mesma noticia aparece da seguinte maneira na dirección de Internet: https://blog.myheritage.es/2010/09/documentos-eclesiasticos-y-apellidos-de-galicia-espana/ apelidosgalicia.org/Moreda-2220

1.- Executoria de fidalguía a favor de Juan de Moreda, veciño da freguesía de San Cosme de Barreiros (Lugo) Ano 1488. (Cód. Ref: ES.47186.ARCHV/6.5//PERGAMINOS,CAJA,72,7)

   Tamén como nota curiosa aparece nesta mesma dirección:

Os veciños de Santiago de Foz con García de Moreda e máis veciños de San Cosme de Barreiros. Auto ordinario sobre pesca de sardiña. Ano 1588.

   Por outra banda, tamén sabemos polos libros da Igrexa de San Miguel de Reinante (Arquivo Diocesano de Mondoñedo):

1. Pedro Moreda Rivadeneira y Aguiar. Fundou a capelanía de San Pedro na igrexa de San Miguel de Reinante e era párroco de dita igrexa xa no 1655. Do ano 1688 ao 1713 aproximadamente deixa a capelanía a cargo de Miguel de Moreda Rivadeneria y Aguiar.

2. Francisco Moreda Rivadeneira y Aguiar está casado con Catalina Blanco (t.p.f.)

1. Gregorio Moreda Rivadeneira y Aguiar. Nace en 1688, e son seus padriños de bautismo o cura D. Luis Pardo Taboada e D.ª Isabel Villarmea.

   Na lenda do escudo vemos que a data é do ano 1669 cuxa contemporaneidade cadra con toda esta familia que imos atopando e que falta por determinar e concretar a súa ascendencia e descendencia.