A MORTE CANSA. Xosé Carlos Rodríguez Rañón

 

Cadro informativo na entrada de Der Müde Tod en es.wikipedia.org

“A MORTE CANSA”

Xosé Carlos Rodríguez Rañón

    En alemán “Der müde Tod”, filme mudo en branco e negro do actor e director Fritz Lang estreado en 1921. Lang non foi só un intérprete, mais tamén un pensador con inquedanzas metafísicas. Estaba convencido de que non era a existencia de Deus o que tranquilizaba o ser humano, mais a súa ausencia, xa que para el a divindade era unha creación da propia Humanidade. Nisto era moi do nietzscheano “Deus morreu. Viva o súper home!”. Un temperamento así de inclasificábel foi o que seduciu a cineastas da Nouvelle Vague francesa como Jean-Luc Godard ou François Truffaut e a outros xenios do celuloide como Luis Buñuel, Ingmar Bergman ou Alfred Hitchcock desde que Lang comezara a adicarse ao cinema despois da Grande Guerra. Na década de 1930 entrará en contacto, nos estudios da todopoderosa UFA, con dúas das musas da cinematografía teutoa: “o anxo azul” Marlene Dietrich e a cineasta oficial do nazismo, expoñente máximo do “triunfo da vontade”, Leni Riefenstahl.

    Entre os seus intereses e influencias están a mitoloxía xermánica, o romantismo do “sturm und drang” (a treboada e o empurramento), os relatos dos irmáns Grimm, os contos de Hofmann e o expresionismo da Bauhaus e das vangardas de entreguerras, con temáticas como a dor do destino/azar, a fatalidade e brutalidade da vida (esa “paixón inútil”) e a anguria case unamuniana do sermos “seres para a morte” de Heidegger. Logo da primeira guerra mundial, o ordenado mundo de antano de Stefan Zweig volatilizárase e, ante ese feito indiscutíbel, só había dúas actitudes como saída: a vitalista da Belle Époque ou a nihilista do que despois da segunda daría lugar ao existencialismo francés de Sartre e Camus.

    Este animal da interpretación de faciana con faccións duras e trazos angulosos (case escultóricos) de contundente realismo soviético precisaba de paraísos artificiais e oníricos para intentar recuperar os perdidos. Ás veces procurábaos no tempo (como na Italia do Renacemento) e outras no espazo (como no afastado Oriente ou nas terras exóticas e desérticas de Lawrence de Arabia). Sen calquera paraíso, si que a vida carece de sentido.