Adaptarse ou morrer

Imaxe collida de Jonathan R. Hendricks, Lic, CC BY NC SA 4.0

Adaptarse ou morrer

     Vivimos nun entorno, ó igual que calquera outro ser vivo. É para ese entorno que Darwin enunciou a súa lei da selección natural, que ven dicindo que sobreviven mellor os mellor adaptados, e que moitas veces soe reducirse (simplificando tamén conceptualmente) á 'adaptarse ou morrer'. Tradicionalmente, o entorno de referencia era un entorno natural. Coa chegada da sociedade, o ser humano foi cambiando o seu entorno natural e creando ó tempo outra capa de entorno, o entorno social, de tal xeito que hoxe por hoxe é este último o que determina a evolución, por moito que sexa o natural o que pon os límites últimos. É dicir, o medio natural é visible, pero deixou de ter unha importancia total nas nosas decisións, quedando supeditado ó medio social (que inclúe economía e política), que xa entendemos como 'o noso medio'

     Nos últimos tempos, ese entorno social está xerando e vendo como se xera o que sería unha nova capa de entorno, o entorno dixital algorítmico. É dicir, un novo medio que máis aló de actuar como un nivel social con algunha característica derivada das posibilidades da electrónica, actúa dun xeito asocial, pero influíndo nalgúns casos e mesmo determinando noutros, as decisións humanas. É dicir, a propia vida humana.

    Así, mentres que hai anos se falaba dunha influencia social á que había que adaptarse, pero que ó fin, tamén influíamos nós como pezas activas da sociedade (por moito que se poda dicir que as crecentes diferenzas sociais se traduciran nunha influenza individual minguante en xeral), está a medrar unha capa que podemos dicir se ten escapado totalmente da nosa propia influencia e que polo contrario tende a influír en nós e controlarnos cada vez máis.

    Aquelas vellas preguntas de quen somos, de onde vimos e onde imos, nas que está patente a influencia do entorno natural, foron recortándose e variando a posible resposta ó ir tomando unha separación social dese entorno primitivo, que aparece mediando no 'onde imos' cara ó futuro, e hoxe se asoma cada vez máis a unha resposta sinxela: imos onde nos levan, aínda que non sexamos conscientes de onde é iso, nin de quen nos leva, nin da limitación de opcións que ofrece o algoritmo que tenta influenciarnos e dirixirnos. Algoritmo é o mesmo o programa que te presenta opcións de compra despois de enviar un correo electrónico que o que aconsella ou desaconsella que se te conceda un crédito, ou a liberdade condicional, entre outros moitos outros en número e sofisticación cada vez maior, en crecemento paralelo á súa opacidade e posibilidade de incorporar nesgos que tenden a perpetuar e aumentar prexuízos sociais. As mellores características de adaptación xa non dependen só nin de xeito principal da natureza, e en referencia a iso, a bondade non significa o mesmo que significaba...